میکرومدیریت (Micromanagement) بخش سوم
چرا رها کردن کنترل، انگیزه کارکنان را افزایش میدهد؟
تا حالا برای شما به عنوان یک مدیر پیش آمده است که تلاش کنید تغییری ایجاد شود اما با پرسشهایی از این دست روبرو شوید: چرا بقیه این کار را نمی کنند؟، چرا باید خودم را با همکاران درگیر کنم؟، چرا این کار اینقدر سخت است؟ بله هر تغییری با مقاومتهایی روبرو خواهد شد و این اجتناب ناپذیر است، در تغییر سبک مدیریتی نیز قطعاً برخی موانع محیطی روند شما را یا متوقف یا کند میکنند، در این مقاله که در ادامه مبحث میکرو مدیریت است، به این موضوع میپردازیم که برای تغییر سبک مدیریت از میکرومدیریتی به رهبری چه چالشهای محیطی پیش رو داریم.
اما قبل ازآن بد نیست در مورد تضاد میان کنترل و اعتماد کمی حرف بزنیم:
چرا رها کردن کنترل، انگیزه کارکنان را افزایش میدهد؟
در دنیای مدیریت، دو مسیر متضاد پیش روی مدیران قرار دارد: یکی مسیر کنترلگری، و دیگری مسیر اعتماد و تفویض اختیار. بسیاری از مدیران، بهویژه در مراحل ابتدایی رهبری، تصور میکنند که برای حفظ کیفیت و پیشرفت باید همه چیز را خودشان انجام دهند. اما واقعیت این است که رها کردن کنترل نهتنها به معنای ضعف نیست، بلکه کلید افزایش انگیزه، بهرهوری و رشد تیمهاست.
اعتماد، موتور انگیزه در سازمانها
مطالعات نشان میدهد که اعتماد به کارکنان، یکی از مؤثرترین عوامل در افزایش انگیزه و تعهد سازمانی است. طبق مقالهی Forbes، تفویض اختیار باعث میشود کارکنان احساس مالکیت نسبت به وظایف خود داشته باشند، در تصمیمگیریها مشارکت کنند و برای موفقیت تیم تلاش بیشتری نشان دهند. این حس اعتماد، انگیزه درونی را تقویت میکند و باعث میشود افراد فراتر از وظایف تعریفشده عمل کنند.
در مقالهی Considerable نیز آمده است که میکرومدیریت نهتنها خلاقیت را سرکوب میکند، بلکه روحیهی کارکنان را تضعیف کرده و بهرهوری را کاهش میدهد. در مقابل، رهایی از کنترل و دادن آزادی عمل، فضای رشد و نوآوری را فراهم میکند.
ترس از واگذاری وظایف؛ مانعی روانشناختی
دکتر Sharon Grossman در مقالهی «The Delegation Dilemma» به این نکته اشاره میکند که بسیاری از مدیران بهدلیل ترس از اشتباه، از واگذاری وظایف خودداری میکنند. این ترس معمولاً ریشه در کمالگرایی یا باور غلط «اگر خودم انجام ندهم، درست انجام نمیشود» دارد. اما این ذهنیت، نهتنها باعث فرسودگی مدیران میشود، بلکه فرصت رشد را از تیمها میگیرد.
رها کردن کنترل، به معنای بیتفاوتی نیست؛ بلکه به معنای ایجاد سیستمهایی برای حمایت، آموزش و اعتمادسازی است. مدیرانی که این تغییر ذهنیت را میپذیرند، بهجای انجام همهچیز، نقش مربی و راهنما را ایفا میکنند.
داستانهای واقعی از موفقیت با تفویض اختیار
یکی از نمونههای الهامبخش در فضای مدیریت ایران، سونیا جلالی است؛ بنیانگذار آکادمی تخصصی مدیریت منابع انسانی. او در سالهای ابتدایی فعالیت حرفهایاش، بسیاری از وظایف را شخصاً انجام میداد، اما بهمرور دریافت که این رویکرد مانع رشد تیم و توسعه سازمانیاش شده است.
با تغییر نگرش و تمرکز بر آموزش و اعتماد به اعضای تیم، جلالی توانست ساختاری ایجاد کند که در آن هر فرد مسئولیتپذیر، خلاق و متعهد باشد. او بارها در سخنرانیها و نوشتههایش تأکید کرده که «رشد واقعی زمانی اتفاق میافتد که به افراد اجازه بدهیم اشتباه کنند، یاد بگیرند و تصمیم بگیرند.»
یکی دیگه از نمونههای الهامبخش در فضای مدیریت ایران، پیام بهرامپور است؛ بنیانگذار مجموعه آموزشی «بیشتر از یک نفر». او در مسیر توسعه این برند آموزشی، بهجای تمرکز بر کنترل مستقیم، بر آموزش، سیستمسازی و واگذاری مسئولیتها تأکید کرده است.
در دورههایی مانند «مدرسه استادی»، بهرامپور نهتنها محتوا را آموزش میدهد، بلکه اجرای بخشهایی از برنامه را به اعضای تیمش واگذار میکند تا افراد تجربه عملی کسب کنند. او بارها در سخنرانیها و نوشتههایش تأکید کرده که «اگر میخواهی رشد کنی، باید یاد بگیری که بخشی از کنترل را رها کنی و به دیگران اعتماد کنی». این رویکرد باعث شده تا تیمش با انگیزه، استقلال و تعهد بیشتری فعالیت کند و مجموعه بتواند با سرعت و کیفیت بیشتری رشد کند
این تجارب نشان میدهد که اعتماد به تیم، نهتنها کیفیت را کاهش نمیدهد، بلکه باعث افزایش تعهد، خلاقیت و رشد سازمانی میشود.
دعوت به تغییر نگرش: از کنترلگری به توانمندسازی
مدیران باید از خود بپرسند: «آیا این وظیفه واقعاً باید توسط من انجام شود؟» اگر پاسخ منفی است، وقت آن رسیده که آن را واگذار کنند. تفویض اختیار، فرصتی برای توسعهی مهارتهای تیم، افزایش بهرهوری و تمرکز بر تصمیمات کلان است.
با ایجاد فرهنگ اعتماد، تعریف دقیق اهداف، و ارائهی بازخورد مؤثر، میتوان محیطی ساخت که در آن کارکنان احساس ارزشمندی، استقلال و انگیزه داشته باشند.
نتیجهگیری: رهایی، نه ضعف بلکه قدرت است
رها کردن کنترل، نقطهی شروعی برای رهبری مؤثر و انگیزشی است. مدیرانی که به تیم خود اعتماد میکنند، نهتنها بار کاری خود را سبکتر میکنند، بلکه سازمانی پویا، خلاق و متعهد میسازند.
پس بیایید از کنترلگری فاصله بگیریم و به توانمندسازی روی بیاوریم – جایی که انگیزه رشد و موفقیت شکوفا میشود.
منابع:
Forbes – The Power of Letting Go: Why Delegation Drives Organizational Success
Considerable – Why Letting Go Actually Works Better
Dr. Sharon Grossman – The Delegation Dilemma
https://www.bishtarazyek.com/free/
https://maktabkhooneh.org/teacher/payam-bahram-pour/
بسیار آموزنده و کاربردی بود
آقای یزدانی فر عزیز ممنون که مطالعه کردید و ممنون از بازخورد شما